Përkufizimi i astmës tek fëmijët
Astma pediatrike është një gjendje kronike e mushkërive që është e zakonshme tek fëmijët. Ajo ndodh kur rrugët e frymëmarrjes në mushkëri inflamohen, gjë që mund ta bëjë të vështirë frymëmarrjen e fëmijës. Astma është sëmundja jo-ngjitëse më e zakonshme tek fëmijët dhe bebet. Rreth 7% e fëmijëve në SHBA vuajnë nga astma.
Shkaqet e astmës tek fëmijët
Shkaku i saktë i astmës nuk dihet plotësisht, por faktorët gjenetikë dhe mjedisorë luajnë një rol të rëndësishëm. Mushkëritë e fëmijëve me astmë janë tepër të ndjeshme ndaj disa faktorëve shpërthyes, të cilët shkaktojnë fryrjen e rrugëve të frymëmarrjes, shtrëngimin e muskujve përreth tyre dhe rritjen e sekrecioneve të mukozës.
Disa nga faktorët shpërthyes më të zakonshëm përfshijnë:
- Alergenët (mjedisorë dhe ushqimorë)
- Infeksionet respiratore dhe ftohjet
- Tymi i cigareve, përfshirë duhanpirjen pasive
- Ndotësit e ajrit të brendshëm dhe të jashtëm
- Ekspozimi ndaj ajrit të ftohtë ose ndryshimeve të papritura të temperaturës
- Aktiviteti fizik
- Emocionet dhe stresi
Simptomat e astmës tek fëmijët
Shumica e fëmijëve me astmë shfaqin simptomat para moshës 5 vjeç. Simptomat kryesore përfshijnë:
- Kollë e vazhdueshme, veçanërisht gjatë natës, pas aktivitetit fizik ose kur ekspozohen ndaj ajrit të ftohtë
- Fishkëllimë ose tingull fishkëllyes gjatë frymëmarrjes
- Frymëmarrje e shpejtë ose vështirësi në frymëmarrje
- Shtrëngim në kraharor
- Lodhje
- Probleme me të ushqyerit tek bebet
- Shmangje e aktiviteteve sportive ose sociale
- Vështirësi në gjumë për shkak të kollës ose problemeve të frymëmarrjes
Diagnostikimi i astmës tek fëmijët
Diagnostikimi i astmës tek fëmijët mund të jetë i vështirë, pasi ata mund të mos shfaqin simptoma për një periudhë të gjatë. Mjeku do të pyesë për historinë familjare dhe do të kryejë një ekzaminim fizik dhe mjekësor. Nëse fëmija është mjaftueshëm i rritur, testet zakonisht përfshijnë matjen e rrjedhës së ajrit në dhe nga mushkëritë. Mjeku gjithashtu mund të përdorë teste të lëkurës ose të gjakut për të parë nëse fëmija ka alergji që mund të shkaktojnë simptoma të astmës.
Trajtimi dhe menaxhimi i astmës tek fëmijët
Trajtimi i astmës zakonisht përfshin dy lloje medikamentesh: 1. Medikamente për lehtësim të shpejtë: Këto ilaçe relaksojnë dhe hapin shpejt rrugët e frymëmarrjes për të lehtësuar simptomat gjatë një krize astme. Ato përfshijnë albuterolin dhe levalbuterolin. 2. Medikamente kontrolluese: Këto ndihmojnë në reduktimin e sulmeve të astmës me kalimin e kohës. Ato përfshijnë:
- Kortikosteroidet
- Inhalatorët e kombinuar (kortikosteroide dhe beta-agonistë me veprim të gjatë)
- Antikolinergjikët
- Frenues të leukotrieneve
Në disa raste të rënda, mjeku mund të sugjerojë përdorimin e barnave biologjike të administruara me injeksion ose infuzion.
Prognoza
Megjithëse aktualisht nuk ka kurë për astmën, fëmijët mund të mësojnë ta kontrollojnë atë. Ndjekja e një plani të përshtatshëm veprimi për astmën, i cili shpesh përfshin medikamente dhe ndryshime në stilin e jetesës, mund të ndihmojë në uljen e sulmeve të astmës dhe menaxhimin e gjendjes.
