Përkufizimi
Astma e shkaktuar nga ushtrimet fizike, e njohur gjithashtu si bronkokonstriksioni i induktuar nga ushtrimet (EIB), ndodh kur simptomat e astmës shfaqen gjatë ose pas ushtrimeve fizike. Deri në 90% e personave me astmë përjetojnë EIB gjatë ushtrimeve. EIB mund të jetë një nga shkaqet më të zakonshme të simptomave të astmës tek adoleshentët dhe të rinjtë.
Simptomat
Simptomat kryesore të EIB përfshijnë:
- Kollë (simptoma më e zakonshme)
- Fishkëllimë
- Shtrëngim i gjoksit
- Vështirësi në frymëmarrje
- Ulje e rezistencës gjatë ushtrimeve
- Dhimbje fyti
Zakonisht, simptomat nuk fillojnë menjëherë në fillim të aktivitetit fizik, por shfaqen gjatë tij dhe përkeqësohen 10-15 minuta pas përfundimit të ushtrimeve.
Shkaqet
EIB shkaktohet nga humbja e nxehtësisë dhe lagështisë nga rrugët e frymëmarrjes gjatë ushtrimeve, kur thithim shpejt ajër më të thatë se ai brenda trupit. Frymëmarrja e shpejtë përmes gojës gjatë aktiviteteve intensive lejon që ajri i ftohtë dhe i thatë të arrijë thellë në rrugët e frymëmarrjes pa u ngrohur më parë duke kaluar nëpër hundë, duke shkaktuar kështu simptomat e astmës.
Faktorët e rrezikut
Faktorët që rrisin gjasat e shfaqjes së simptomave të astmës gjatë ushtrimeve përfshijnë:
- Ajri i ftohtë dhe i thatë
- Ndotja e ajrit ose tymi
- Nivele të larta të polenit
- Frymëmarrja e rëndë përmes gojës
- Avujt e klorit
- Infeksionet e traktit të sipërm respirator
- Ndotësit e ajrit në palestrat e ushtrimeve
Trajtimi dhe parandalimi
Trajtimi i EIB përfshin:
- Konsultim me mjekun për të zhvilluar një plan trajtimi
- Përdorimi i medikamenteve kontrolluese për të parandaluar simptomat
- Përdorimi i medikamenteve me veprim të shpejtë për të trajtuar simptomat akute
Për të parandaluar ose reduktuar ashpërsinë e simptomave:
- Ngrohuni para ushtrimeve
- Ftohuni plotësisht pas ushtrimeve
- Mbani një shall mbi hundë dhe gojë kur ushtroheni jashtë në mot të ftohtë
- Shmangni ushtrimet kur keni infeksion viral
- Zgjidhni forma ushtrimesh që kanë më pak gjasa të shkaktojnë simptoma
- Mbani gjithmonë me vete një inhalator shpëtues
Përfundim
Ushtrimet nuk shkaktojnë astmë, por mund të nxisin simptoma tek personat që tashmë e kanë këtë gjendje. Shumica e njerëzve me astmë kanë një formë të lehtë që reagon mirë ndaj medikamenteve. Ndjekja e udhëzimeve të mjekut për përdorimin e medikamenteve mund të ndihmojë në menaxhimin dhe parandalimin e mundshëm të simptomave të astmës gjatë ushtrimeve.
