Ndikimi në shëndetin publik
Ndryshimi i klimës ndikon në shëndetin e njeriut në shumë mënyra. Ekstremitetet në mot dhe mjedis mund të përkeqësojnë problemet ekzistuese shëndetësore dhe të krijojnë të reja. Ndryshimi i klimës po ndikon në disa faktorë thelbësorë për shëndetin e njeriut, përfshirë:
- Sigurinë e strehimit
- Cilësinë e ajrit
- Cilësinë, sigurinë dhe furnizimin me ujë të pijshëm
- Disponueshmërinë e ushqimit
- Nivelet ushqyese në ushqime
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), pritet që deri në vitin 2050 ndryshimi i klimës të shkaktojë rreth 250,000 vdekje shtesë në vit nga kushte si stresi i nxehtësisë, kequshqyerja, diarreja dhe malaria.
Ndikimi në shëndetin mendor
Moti ekstrem dhe fatkeqësitë natyrore mund të jenë traumatike dhe stresuese. Njerëzit mund të pësojnë:
- Zhvendosje
- Lëndime
- Humbje të shtëpisë dhe pasurisë
- Humbje të të dashurve
Temperatura të larta mund të ndikojnë më shumë tek personat me probleme të shëndetit mendor. Studimet tregojnë se:
- Shkalla e vetëvrasjeve rritet me rritjen e temperaturave
- Temperaturat e larta kanë efekt negativ në depresion dhe gjendje të tjera të shëndetit mendor
- Temperaturat ekstreme mund të ndryshojnë efektshmërinë e disa barnave psikiatrike
Sëmundjet infektive
OBSH paralajmëron se ndryshimi i klimës ka të ngjarë të shkaktojë një rritje të:
- Infeksioneve të transmetuara nga insektet
- Sëmundjeve të transmetuara nga uji
Kjo për shkak se ndryshimet klimatike mund të zgjasin sezonet gjatë të cilave insektet transmetojnë infeksione dhe të zgjerojnë zonën ku ato ndodhin. Ndryshimet në modelet e reshjeve mund të rrisin gjithashtu rrezikun e sëmundjeve që shkaktojnë diarre.
Gjendje të lidhura me nxehtësinë dhe motin
Rritja e temperaturave mund të shkaktojë ose përkeqësojë një gamë të gjerë problemesh shëndetësore, përfshirë:
- Goditje nga nxehtësia
- Rraskapitje nga nxehtësia
- Krampe muskulore
- Përkeqësim i gjendjes respiratore dhe kardiovaskulare ekzistuese
- Vdekje
Grupet më të rrezikuara përfshijnë fëmijët, të moshuarit, personat me gjendje kronike shëndetësore dhe ata që jetojnë në zona urbane.
Ndotja e ajrit dhe alergenët
Rritja e ndotjes së ajrit mund të shkaktojë ose përkeqësojë probleme shëndetësore si:
- Astma
- Sëmundja pulmonare obstruktive kronike (SPOK)
- Kollë dhe irritim të fytit
- Inflamacion të mushkërive
- Rrezik për kancer të mushkërive
- Kongjestion të rrugëve të frymëmarrjes
- Dhimbje gjoksi
- Infarkt
Temperaturat më të ngrohta mund të çojnë në rritjen e prodhimit të polenit dhe alergenëve të tjerë, duke përkeqësuar simptomat e alergjive dhe astmës.
Siguria ushqimore
Ndryshimet klimatike ndikojnë në prodhimin e ushqimit. Ekspertët parashikojnë që:
- Çmimet e ushqimeve mund të rriten, duke çuar në dieta më pak të shëndetshme
- Vlera ushqyese e disa kulturave mund të ulet
- Rritja e barërave të këqija dhe dëmtuesve do të kërkojë përdorim më të madh të pesticideve dhe herbicideve
Këto ndryshime mund të çojnë në uri, kequshqyerje ose obezitet.
Kush është më i rrezikuar?
Grupet më të rrezikuara nga efektet shëndetësore të ndryshimit të klimës përfshijnë:
- Fëmijët, veçanërisht në vendet në zhvillim
- Të moshuarit
- Personat me gjendje shëndetësore para-ekzistuese
- Personat me disavantazhe ekonomike
- Personat e izoluar shoqërisht
Zonat më të rrezikuara përfshijnë rajonet bregdetare, malore, polare, ishujt e vegjël dhe vendet me mungesa në infrastrukturën shëndetësore.
Përmbledhje
Ndryshimi i klimës paraqet rreziqe të rëndësishme për shëndetin e njeriut në shumë mënyra. Adresimi i ndryshimeve klimatike është thelbësor për të kufizuar këto efekte dhe rreziqe shëndetësore. Është e rëndësishme të merren masa për të zbutur ndikimet dhe për të përshtatur sistemet shëndetësore për t'u përballur me sfidat e ardhshme.
