Hyrje
Dhimbjet e kokës janë një problem shëndetësor i zakonshëm që shumica e njerëzve e përjetojnë në një moment të caktuar. Faktorët që çojnë në dhimbje koke mund të jenë:
- Emocionalë, si stresi, depresioni ose ankthi
- Mjekësorë, si migrena ose tensioni i lartë i gjakut
- Fizikë, si një lëndim
- Mjedisorë, si moti
Dhimbjet e kokës të shpeshta ose të rënda mund të ndikojnë në cilësinë e jetës së një personi. Njohja e llojit të dhimbjes së kokës dhe shkakut të saj mund të ndihmojë në marrjen e masave të duhura.
Llojet e dhimbjeve të kokës
Dhimbje koke e tipit tension (TTH)
Kjo është forma më e zakonshme e dhimbjes së kokës, që prek tre të katërtat e popullsisë së përgjithshme. Ajo lidhet me muskujt e qafës, fytyrës dhe nofullës. Një studim i vitit 2020 zbuloi se TTH lidhet ngushtë me stresin.
Simptomat përfshijnë:
- Ndjesi sikur kanë një rrip të ngushtë rreth kokës
- Dhimbje të vazhdueshme, të mprehtë në të dy anët e kokës
- Dhimbje që përhapet nga ose drejt qafës
Migrena
Migrena është sëmundja e tretë më e zakonshme dhe e shtata më paaftësuese globalisht. Bazuar në një sondazh të vitit 2021, ajo prek pothuajse 16% të popullsisë së SHBA-së.
Simptomat përfshijnë:
- Dhimbje pulsuese, therëse, zakonisht në njërën anë të kokës
- Marrje mendsh
- Çrregullime shqisore, si ndryshime në shikim (aura)
- Ndjeshmëri ndaj dritës ose zhurmës
- Nauze, mundësisht me të vjella
Dhimbje koke nga mbidozimi i medikamenteve (MOH)
Kjo ndodh tek personat që marrin ilaçe për të trajtuar dhimbjet e kokës shumë shpesh. Ajo mund të shkaktojë episode më të shpeshta dhe më të rënda të migrenës.
Dhimbje koke në grumbull (cluster)
Këto dhimbje koke zakonisht zgjasin 15 minuta deri në 3 orë dhe mund të ndodhin 1-8 herë në ditë. Ato shfaqen shpesh për 4-12 javë dhe më pas zhduken.
Dhimbje koke si rrufe (thunderclap)
Këto janë dhimbje koke të papritura dhe të rënda që arrijnë intensitetin maksimal brenda 30 sekondave deri në një minutë. Ato mund të tregojnë një gjendje kërcënuese për jetën dhe kërkojnë kujdes të menjëhershëm mjekësor.
Shkaqet
Dhimbjet e kokës ndahen në dy kategori kryesore:
Dhimbje koke primare
Nuk janë simptomë e një sëmundjeje tjetër, por rezultojnë nga probleme që përfshijnë strukturat e kokës dhe qafës.
Dhimbje koke sekondare
Janë simptomë e një gjendjeje mjekësore themelore, si:
- Shtatzënia
- Infeksionet
- Hipotiroidizmi
- Goditja në tru
- Tumori në tru
Trajtimi
Trajtimet kryesore përfshijnë:
- Pushim dhe medikamente për lehtësimin e dhimbjes
- Ilaçe pa recetë ose me recetë për lehtësimin e dhimbjes
- Medikamente parandaluese për gjendje specifike, si migrena
- Trajtim i gjendjeve themelore
Trajtime alternative dhe integruese
Disa qasje përfshijnë:
- Akupunkturë
- Terapi kognitive-biheviorale (CBT)
- Produkte bimore dhe ushqyese
- Hipnozë
- Meditim
Kujdesi në shtëpi
Strategji të caktuara mund të ndihmojnë në parandalimin ose lehtësimin e dhimbjes:
- Përdorimi i një pakoje të ngrohtë ose të ftohtë në kokë ose qafë
- Shmangia e stresorëve kur është e mundur
- Ngrënia e vakteve të rregullta
- Gjumi i mjaftueshëm
- Ushtrime të rregullta
- Kufizimi i konsumit të alkoolit dhe pirja e mjaftueshme e ujit
Përfundim
Shumë njerëz përjetojnë dhimbje koke të paktën një herë në jetën e tyre. Megjithëse zakonisht nuk janë shqetësuese, disa dhimbje koke mund të jenë tepër paaftësuese dhe të rënda, duke ndikuar në jetën e përditshme të një personi. Kushdo që përjeton dhimbje koke të rënda ose të përsëritura duhet të konsultohet me një mjek.
