Llojet e sëmundjeve kardiovaskulare
Sëmundjet kardiovaskulare (SKV) i referohen një sërë gjendjesh shëndetësore që prekin sistemin e qarkullimit të gjakut, duke përfshirë zemrën, arteriet, venat dhe kapilarët. SKV-të përfshijnë:
- Sëmundje të zemrës si angina, aritmia, sëmundjet kongjenitale të zemrës, sëmundja e arterieve koronare, infarkti i miokardit, insuficienca kardiake, kardiomiopatitë, etj.
- Sëmundje vaskulare si sëmundja e arterieve periferike, aneurizmat, ateroskleroza, sëmundja e arterieve renale, tromboza venoze, iktusi ishemik, etj.
Simptomat
Simptomat variojnë sipas llojit të sëmundjes, por disa nga më të zakonshmet përfshijnë:
- Dhimbje ose presion në kraharor
- Vështirësi në frymëmarrje
- Lodhje dhe dobësi
- Marrje mendsh ose alivanosje
- Të djersitje të ftohta
Faktorët e rrezikut
Faktorët kryesorë të rrezikut për SKV përfshijnë:
- Hipertensioni
- Kolesteroli i lartë
- Diabeti
- Obeziteti
- Pirja e duhanit
- Mungesa e aktivitetit fizik
- Dietë e pasur me yndyrna dhe karbohidrate
- Stresi
Parandalimi dhe trajtimi
Shumë SKV mund të parandalohen duke:
- Ndjekur një dietë të shëndetshme me pak yndyrë dhe kripë
- Ushtruar rregullisht (150 minuta në javë)
- Mbajtur peshën nën kontroll
- Lënë duhanin
- Kufizuar alkoolin
Trajtimi varet nga lloji i sëmundjes dhe mund të përfshijë:
- Medikamente për uljen e kolesterolit, përmirësimin e qarkullimit të gjakut, etj.
- Ndërhyrje kirurgjikale si bypassi koronar
- Rehabilitim kardiak
Statistika
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, SKV-të janë shkaku kryesor i vdekjeve në mbarë botën. Në 2016, rreth 17.9 milionë njerëz vdiqën nga SKV, duke përbërë 31% të të gjitha vdekjeve të regjistruara para kohe. Vlerësohet se deri në vitin 2030, 23.6 milionë njerëz do të vdesin çdo vit nga këto gjendje.
