Llojet, shkaqet, trajtimi dhe diagnostikimi i astmës
Astma është një gjendje kronike që prek rrugët e frymëmarrjes dhe shkakton fryrje, fishkëllime dhe vështirësi në frymëmarrje. Simptomat kryesore përfshijnë shtrëngim në gjoks, fishkëllime, vështirësi në frymëmarrje, kollë dhe rritje të prodhimit të mukusit. Ka disa lloje të astmës, si astma e fëmijërisë, astma me fillim në moshë të rritur, astma stinore, astma profesionale dhe astma e vështirë për t'u kontrolluar. Shkaqet e sakta të astmës nuk dihen plotësisht, por faktorët gjenetikë dhe mjedisorë luajnë një rol të rëndësishëm. Diagnostikimi bazohet në historinë mjekësore, ekzaminimin fizik, testet e funksionit pulmonar, testet e alergjisë dhe analizat e gjakut. Trajtimi ka si qëllim përmirësimin e frymëmarrjes, zvogëlimin e krizave dhe rritjen e aktiviteteve që personi mund të kryejë, duke përdorur medikamente, antibiotikë dhe terapitë biologjike, si dhe ushtrime fizike të rregullta.
Çfarë është astma?
Astma është një gjendje kronike që prek rrugët e frymëmarrjes. Ajo shkakton fishkëllimë dhe vështirësi në frymëmarrje. Muret e brendshme të rrugëve të frymëmarrjes ënten dhe inflamohen. Gjatë një krize astme, rrugët e frymëmarrjes ënten, muskujt përreth tyre shtrëngohen dhe bëhet e vështirë që ajri të lëvizë brenda dhe jashtë mushkërive. Simptomat kryesore përfshijnë: shtrëngim në gjoks, fishkëllimë, vështirësi në frymëmarrje, kollë dhe rritje të prodhimit të mukusit.
Llojet e astmës
Disa nga llojet kryesore të astmës përfshijnë:
- Astma e fëmijërisë - më e zakonshme te fëmijët dhe adoleshentët
- Astma me fillim në moshë të rritur - zhvillohet në moshë madhore
- Astma stinore - shfaqet si përgjigje ndaj alergenëve të caktuar stinorë
- Astma profesionale - shkaktohet nga ekspozimi ndaj alergenëve në vendin e punës
- Astma e vështirë për t'u kontrolluar - nuk i përgjigjet mirë trajtimeve standarde
Shkaqet dhe shkaktarët
Shkaqet e sakta të astmës nuk dihen plotësisht, por faktorët gjenetikë dhe mjedisorë luajnë një rol të rëndësishëm. Disa shkaqe dhe shkaktarë përfshijnë:
- Alergjitë
- Ndotësit e ajrit dhe irrituesit kimikë
- Infeksionet respiratore
- Ushtrimet fizike
- Stresi dhe emocionet e forta
- Ndryshimet hormonale
- Obeziteti
- Duhanpirja (aktive ose pasive)
Diagnostikimi
Diagnostikimi i astmës bazohet në:
- Historinë mjekësore personale dhe familjare
- Ekzaminimin fizik
- Testet e funksionit pulmonar (spirometria)
- Testet e provokimit bronkial
- Testet e alergjisë
- Analizat e gjakut
Spirometria është testi më i zakonshëm i funksionit pulmonar për diagnostikimin e astmës.Trajtimi
Trajtimi i astmës synon të:
- Përmirësojë frymëmarrjen
- Zvogëlojë numrin e krizave
- Rrisë numrin e aktiviteteve që personi mund të kryejë
Opsionet e trajtimit përfshijnë:
- Medikamente për lehtësim të shpejtë (bronkodilatatorë me veprim të shpejtë)
- Medikamente për kontroll afatgjatë (kortikosteroidë inhalatorë, bronkodilatatorë me veprim të zgjatur)
- Kombinime të bronkodilatatorëve dhe kortikosteroidëve
- Antibiotikë për infeksione bakteriale shoqëruese
- Terapitë biologjike për rastet e rënda
Ushtrimet e rregullta fizike rekomandohen për të përmirësuar funksionin e përgjithshëm pulmonar, por duhet të kryhen nën mbikëqyrjen mjekësore.
Me shume artikuj: AlergjiTags: astma, sëmundje kronike, rrugët e frymëmarrjes, simptomat e astmës, llojet e astmës, shkaqet e astmës, diagnostikimi i astmës, trajtimi i astmës
Pyetje të shpeshta
Cilat janë llojet kryesore të astmës?
Llojet kryesore të astmës përfshijnë astmën e fëmijërisë, astmën me fillim në moshë të rritur, astmën stinore, astmën profesionale dhe astmën e vështirë për t'u kontrolluar.
Cilat janë shkaqet kryesore të astmës?
Shkaqet kryesore të astmës përfshijnë alergjet, ndotësit e ajrit dhe irrituesit kimikë, infeksionet respiratore, ushtrimet fizike, stresi dhe emocionet e forta, ndryshimet hormonale, obeziteti dhe duhanpirja (aktive ose pasive).
Cilat janë hapat kryesorë të diagnostikimit të astmës?
Diagnostikimi i astmës bazohet në historinë mjekësore personale dhe familjare, ekzaminimin fizik, testet e funksionit pulmonar (spirometria), testet e provokimit bronkial, testet e alergjisë dhe analizat e gjakut.
