Gjetjet kryesore të studimit
Një studim i ri i publikuar në revistën JAMA Network Open tregon se gjumi i mjaftueshëm dhe aktiviteti fizik i moderuar deri në intensiv ndihmojnë në plakjen e shëndetshme. Studimi zbuloi se:
- Aktiviteti fizik intensiv përbën vetëm 4% të kohës së zgjuar të të rriturve, ndërsa sjellja sedentare zë rreth 60%.
- Edhe aktiviteti fizik i lehtë mund të rrisë shanset për plakje të shëndetshme.
- Gjumi adekuat gjithashtu mund të përmirësojë plakjen dhe jetëgjatësinë.
- 7 orë gjumë në ditë lidhet me shanset më të larta për plakje të shëndetshme.
Detaje të studimit
Studimi përfshiu 45,176 femra nga Studimi i Vazhdueshëm i Shëndetit të Infermiereve. Pjesëmarrëset ishin 50 vjeç e lart dhe u ndoqën për 20 vjet. Plakja e shëndetshme u përkufizua si:
- Të jetuarit deri në të paktën 70 vjeç
- Ruajtja e shëndetit mendor
- Ruajtja e funksionit fizik
- Mungesa e sëmundjeve kronike madhore
- Mungesa e dëmtimit të kujtesës subjektive
Pas 20 vitesh ndjekje, vetëm 8% e grave arritën plakje të shëndetshme sipas këtyre kritereve.
Ndikimi i aktivitetit fizik dhe gjumit
Sjellja sedentare, veçanërisht shikimi i zgjatur i televizorit, u shoqërua me ulje të shanseve për plakje të shëndetshme. Ndërkohë:
- Aktiviteti fizik i lehtë rriti ndjeshëm shanset për plakje të shëndetshme
- Aktiviteti fizik i moderuar deri në intensiv u shoqërua me shanset më të larta për plakje të shëndetshme
- Zëvendësimi i kohës së shikimit të televizorit me aktivitet fizik të lehtë ose të moderuar përmirësoi shanset për plakje të shëndetshme
- Gjumi prej të paktën 7 orësh gjithashtu u shoqërua me plakje më të shëndetshme
Rëndësia e plakjes së shëndetshme
Studiuesit theksojnë se plakja është një çështje e rëndësishme e shëndetit publik:
- Rreth 10% e popullsisë botërore është mbi 65 vjeç, pritet të arrijë 16% deri në 2050
- Plakja zakonisht shoqërohet me probleme shëndetësore, duke përfshirë rënie njohëse, sëmundje kronike dhe kufizime funksionale
- Efektet e plakjes shkaktojnë barrë të madhe për individët, familjet dhe shoqërinë
- Vetëm 10-35% e të moshuarve arrijnë plakje të shëndetshme
Identifikimi i sjelljeve të modifikueshme mund të ndihmojë në rritjen e përqindjes së plakjes së shëndetshme.
Këshilla për plakje të shëndetshme
Ekspertët rekomandojnë:
- Nxitjen e më shumë lëvizjeje dhe më pak kohë sedentare, veçanërisht për të moshuarit
- Mbajtjen e një orari të rregullt gjumi dhe rutine qetësuese para gjumit
- Krijimin e një mjedisi gjumi të freskët, të errët dhe të qetë
- Kufizimin e kohës para ekranit para gjumit
- Përfshirjen e ushtrimeve aerobike, stërvitjes me rezistencë, ushtrimeve neuromotore dhe aktiviteteve fizike të përgjithshme
- Praktikimin e modaliteteve qetësuese si joga dhe tai çi para gjumit
Përfitimet e gjumit dhe aktivitetit fizik
Kombinimi i gjumit të mjaftueshëm me sasinë e duhur të ushtrimeve ofron përfitime të shumta:
- Përmirësim të kujtesës
- Shëndet më të mirë kardiak
- Kontroll më të mirë të glukozës
- Rrezik më të ulët për Alzheimer
- Ruajtje të shëndetit njohës
- Ulje të inflamacionit
- Ndërtim të muskujve të rëndësishëm për jetëgjatësinë
- Përmirësim të ndjeshmërisë ndaj insulinës
- Ulje të presionit të gjakut
