Çfarë është sulmi i ankthit?
Ankthi mund të shkaktojë simptoma fizike, të cilat njerëzit mund t'i përshkruajnë si një sulm ankthi. Simptomat e një sulmi ankthi mund të përfshijnë:
- Frymëmarrje të shpejtuar
- Nauze
- Marramendje
- Dhimbje koke
- Dhe të tjera
Ankthi mund të jetë një reagim ndaj stresit. Përveç ndjenjave të frikës dhe shqetësimit, shpesh përfshin edhe simptoma fizike. Njerëzit mund të përjetojnë ankth edhe kur nuk ka një shkaktar të identifikueshëm stresi.
Sulmi i ankthit kundrejt sulmit të panikut
Sulmi i ankthit zakonisht përfshin frikën ndaj një ngjarjeje ose problemi specifik që mund të ndodhë. Simptomat përfshijnë shqetësim, nervozizëm dhe mundësisht simptoma fizike, si ndryshime në rrahjet e zemrës. Ankthi është i ndryshëm nga sulmi i panikut, por mund të ndodhë si pjesë e një çrregullimi ankthi ose paniku. Ndërsa sulmi i panikut:
- Ka simptoma që mund të ndihen të rënda ose intensive
- Mund të ndodhë papritur, pavarësisht nëse personi ndihet i qetë apo i shqetësuar
- Përfshin simptoma fizike dhe ndjenja terrori aq intensive sa personi ka frikë se do të humbasë plotësisht kontrollin ose do të vdesë
- Shpesh ndodh papritur dhe zakonisht arrin kulmin brenda 10 minutave para se të zbutet
Llojet e çrregullimeve të ankthit
Ka disa lloje të ndryshme çrregullimesh ankthi të klasifikuara. Secili çrregullim ka simptoma të ndryshme që mund të nxiten nga situata të caktuara. Çrregullimet e ankthit përfshijnë: Çrregullimi i panikut (PD): Përfshin sulme paniku të shpeshta të shoqëruara me frikën e vazhdueshme të sulmeve të ardhshme. Njerëzit me çrregullim paniku mund të humbasin punën, të refuzojnë të udhëtojnë ose të dalin nga shtëpia. Çrregullimi i ankthit të përgjithësuar (GAD): Kjo është një gjendje e vazhdueshme shqetësimi ose ndjenje e vazhdueshme frike, e cila mund të zgjasë me muaj ose vite. Çrregullimi i ankthit social: Njerëzit do të kenë një frikë intensive dhe të vazhdueshme se të tjerët po i vëzhgojnë dhe gjykojnë. Çrregullimi fobik: Karakterizohet nga ankth intensiv dhe frikë irracionale ndaj një objekti ose situate, për shmeringull frika ndaj merimangave ose hapësirave të hapura.
Simptomat e ankthit
Përveç simptomave fizike të ankthit, njerëzit mund të përjetojnë:
- Ndjenja tensioni ose nervozizmi
- Paaftësi për t'u relaksuar
- Ndjenjë frike
- Frikë nga më e keqja
- Kërkimi i shumë sigurimit nga të tjerët
- Humor i ulët ose depresion
- Rumitacion (mendime të përsëritura rreth një situate)
- Shqetësim për të ardhmen
- Shqetësim rreth ankthit, si p.sh. kur mund të ndodhë një sulm paniku
Shkaqet e ankthit
Ankthi shpesh rezulton nga stresi ose ndjenja e mbingarkesës. Shkaqet e ankthit mund të përfshijnë:
- Presionin në punë ose shkollë
- Presionin financiar
- Probleme familjare ose në marrëdhënie
- Divorc, ndarje ose humbje të të afërmve
- Shqetësime rreth prindërimit ose kujdesit ndaj të tjerëve
- Shqetësime rreth mjedisit ose ndryshimeve klimatike
- Ndryshime në situatat e jetës, si lëvizja e shtëpisë ose ndryshimi i punës
- Humbje e lëvizshmërisë ose funksionit fizik
- Humbje e funksionit mendor, për shembull të kujtesës afatshkurtër
- Diagnoza e një gjendjeje shëndetësore kronike
Trajtimi
Opsionet e trajtimit për ankthin dhe problemet e lidhura me të përfshijnë:
- Terapi kognitive-bihevioriale (CBT)
- Medikamente, si disa lloje antidepresantësh
- Grupe mbështetëse për njerëzit me gjendje specifike
Marrja e ndihmës herët mund të ndihmojë në parandalimin e problemeve të tjera.
Këshilla për jetesën
Këshilla për menaxhimin e stresit dhe ankthit përfshijnë:
- Njohja e shenjave të stresit dhe ankthit
- Identifikimi i shkaktarëve personalë
- Ndjekja e një diete të shëndetshme
- Ushtrimi fizik i rregullt
- Mësimi i disa teknikave relaksuese si frymëmarrja dhe meditimi
- Provimi i aktiviteteve të reja
- Shoqërimi dhe kalimi i kohës me miq e familje
- Vendosja e qëllimeve dhe prioriteteve
