TERATOGENICITETI DHE MEDIKAMENTET QE PREKIN FETUSIN (Pjesa e katërt)
6 - ANTI-INFLAMATORET JOSTEROID (NSAIDs)
- Studimet e ndryshme kane treguar qe nuk kane efekte teratogene por shfaqin vetem disa efekte anesore gjate perdorimit te tyre ne shtatezani.
- Indometacina perdoret per trajtimin e artritit reumatoid, spondilitit ankilozant dhe osteoartritit.
- Ajo inhibon ne menyre reversibile aktivitetin e enzimes ciklo-oksigjenaze e nevojshme per sintezen e prostaglandinave, prostaciklinave dhe tromboksanit ndryshe nga aspirina qe e inhibon enzimen ne menyre irreversibile.
- Ky medikament ne doza terapeutike nuk shkakton efekt teratogen ne tremujorin e pare te shtatezanise.
- Ne doza te larta mbi 100-fishin e doza terapeutike jane vene re: fuzionim i brinjeve dhe anomali te tjera skeletike, virilizim jokomplet i organeve genitale mashkullore, hipospadi, sindromi i hiperstimulimit ovarial.
- Perdorimi ne tremujorin e trete te shtatezanise (pas javes se 32) rrit riskun per komplikacione te ndryshme mbyllje te duktusit aterioz, regurgitim trikuspidal, insuficience kardiake, hidrops, hipertension pulmonar, disfunksion renal, enterokoliti nekrotizant, perforim interstinal, hemoragji intrakraniale, lezione kistike ne tru.
- Efektet anesore maternale jane: hemoragji dhe perforim gastrointerstinal, insuficience renale akute reversibile, interferim ne eskretimin renal te ujit, natriumit, kaliumit, nefriti intersticial, sindroma nefrotike, interferon ne terapine diuretike dhe antihipertensive, interferon ne funksionin e trombociteve dhe maskon shenjat e nje korioamnioniti okult.
7 - ANTIMIKROBIALET
- Shume nga agjentet antimikrobial jane te afte te kalojne barrieren placentare dhe te shkaktojne probleme te ndryshme.
- Problemet e shkaktuara varet nga koha e ekspozimit.
- Periudha e prekonceptimit eshte e rendesishme per burrin dhe gruan. Perdorimi i medikamenteve ne 7 ditet e para te konceptimit con ne efektin gjithshka ose asgje ne vezen e fertilizuar, con ne vdekjen e embrionit ose ne rigjenerim te plote dhe ne zhvillim normal te tij.
- Pas implantimit, 14 dite me vone fillon diferencimi i embrionit. Gjate kesaj periudhe duhet te evitohet perdorimi i medikamenteve te panevojshme sepse eshte periudha me kryesore per anomali kongenitale.
- Tremujori i dyte dhe i trete i shtatezanise ka nje risk te ulet per anomali strukturale dhe risk te larte per crregullime metabolike.
- Periudha e ushqyerjes me gji, shume medikamente kalojne ne qumeshtin e gjirit por nuk kane efekte anesore te fetusi ne doza terapeutike.Shkaktojne probleme ne doza te larta dhe ne nje fetus prematur.
A-Aminoglikozidet
- Ka te dhena te pakta jo te sigurta ne lidhje me kalimin transplacentar dhe dozat e sigurise te perdorimit te aminoglikozideve.
- Medikamentet qe perfshihen ne kete grup jane: gentamicina, streptomicina, amikacina, tobramicina, kanamicina.
- Vetem gentamicina perfshihet ne kategorine C te tjerat perfshihen ne kategorine D te medikamenteve.
- Keto medikamente duhen evituar gjate shtatezanise per shkak te riskut te ototoksicitetit dhe nefrotoksicitetit.
B-Tetraciklina
- Perfshihet ne kategorine D te medikamenteve.
- E kalon me lehtesi barrieren placentare dhe depozitohet ne kockat ne rritje dhe crregullon zhvillimin longitudinal te tyre, shkakton hipoplazi dhe ngjyrosje te verdhe te kockave dhe te dhembeve.
- Kur merret ne doza te larta shkakton tek gruaja shtatezane degjenerim te melcise dhe pankreatit.
C-Fluorokinolonet
- Perfshihen ne kategorine C te medikamenteve.
- Nuk duhet te perdoren gjate shtatezanise, vecanerisht ne tremujorin e pare te shtatezanise.
- Shkakton efekte te ndryshme ne sistemin muskuloskeletik.
D-Klorafenikoli
- Perfshihet ne kategorine C te medikamenteve.
- Gjate shtatezanise shkakton efekte anesore serioze ne gjak (deri ne anemi aplastike) dhe sindromin e bebit gri (kolaps vazomotor, hipotermi, cianoze, ngjyrosje gri fetale).