Barra ekstrauterine (Gravidanca ektopike) (Pjesa e parë)

Perkufizimi

Barra ekstrauterine eshte rezultat i nje deficiti ne fiziologjine e sistemit riprodhues qe lejon qe koncepti te implantohet dhe te maturohet jashte kavitetit endometrial, e cila perfundon ne vdekjen fetale dhe behet nje situate e rrezikshme dhe per jeten e gruas kur diagnoza dhe trajtimi behen vone. Ektopos, vjen nga greqishtja dhe do te thote jashte vendit. Barra ekstrauterine eshte implantim i vezes se fertilizuar jashte kavitetit uterin, ne tuba ne 97.7%, cerviks, ovare, corne, abdomen. Te tubat, ampula 80%, istmus 12%, fimbriet 5%, cornet 2%, intersticia 2-3%.

Epidemiologjia

Ne USA , ne vitin 1970 barra ekstrauterine takohej 4.5 raste ne cdo 1000 shtatzani. Sot frekuenca eshte rritur edhe 6 here me shume. Takohet 1 rast ne 40 shtatzani ose 25 raste ne cdo 1000 shtatzani. Barra ekstrauterine perben 1-2 % te gjithe shtatezanive. Vdekshmeria amtare eshte me e larte ne racen e zeze me 8% dhe ne racen e bardhe me 4%.

Faktoret e riskut
• Mosha maternale mbi 35 vjec.
• Histori per kirurgji pelvike, abdominale, aborte multiple.
• Histori per SIP, endometrioze.
• Konceptim qe ndodh panvaresisht ligimit tubar dhe DIU.
• Konceptim i nxitur nga medikamentet fertilizuese ose procedurat.
• Duhanpirja.
• Anomalite anatomike te uterusit (forma T, uterus bicornual, tumore uterine, fibromiona).
• Anomali strukturale ne tubat e Fallopit.
• Histori e meparshme per GEU.
• Histori e meparshme per SST si gonorrea ose klamidia, me shume se 2 partner.
• Ekspozimi ndaj DES.

Shkaqet

• Jo gjithmone ka nje shkak te qarte per barren ekstrauterine.
• Inflamacioni dhe demtime te tubave te Fallopit nga gjendje mjekesore te meparshme si infeksioni ose kirurgjia.
• Faktoret hormonal.
• Anomalite gjenetike.
• Defektet ne lindje.
• Gjendje mjekesore qe demtojne tubat e Fallopit, organet riprodhuese.

Shenjat dhe simptomat

Triada klasike klinike:
1. Dhimbje abdominale
2. Amenorre
3. Hemoragji vaginale

Ne 50% te rasteve pacientet paraqiten me te tri simptomat.

Simptomat te tjera jane:
• nauze / te vjella
• levizje fetale te dhimbshme
• lodhje dhe dobesi trupore
• temperature
• sinkop
• arrest kardiak

Shenja te nje emergjence kirurgjikale jane:
• rigiditet abdominal
• mbrojtje e pavullnetshme
• ndjeshmeri e shtuar
• shenja te nje shoku hipovolemik (TA ortostatik, takikardi)

Ekzaminimi pelvik
• Uterusi mund te jete lehtesisht pak me i madh dhe me i bute se norma.
• Ndjeshmeri gjate levizjes uterine dhe cervikale (sygjeron inflamacion peritoneal)
• Masa adneksiale mund te palpohet
• Permbajtja uterine mund te jete ne vagine